نقشه برداران دانشکده سازمان نقشه برداری کشور

میدان ثقل زمین

ژئودزي علم اندازه­ گيري شکل و ابعاد زمين است که اين اندازه ­گيري­ ها شامل اندازه­ گيري هندسه، ميدان ثقل و تغييرات زماني آن مي­ شود.

میدان ثقل زمین که غالبا با استفاده از کمیت اسکالر معادل آن -­­پتانسیل ثقل- بیان می­شود، در زمینه­ های گوناگونی نظیر تعیین سطح مرجع (دیتوم) ارتفاعی، تعیین دقیق مدار ماهواره­ ها و اکتشافات معدنی و هیدروکربنی به کار می­ رود.

پتانسیل ثقل زمین در یک سیستم مختصات زمین-­­ثابت به صورت مجموع پتانسیل­ های گریز از مرکز و جاذبه تعریف می­ شود.

نیروی گریز از مرکز ناشی از دوران زمین است و پتانسیل آن به سادگی بر حسب فاصله از محور دوران زمین بیان می­شود.

پتانسیل جاذبه نیز با استفاده از قانون انتگرال نیوتن به صورت تابعی از چگالی جرمی بیان می­شود.

از آنجا که توزیع جرم زمین در تمام نقاط آن قابل اندازه­ گیری نیست، از انتگرال نیوتن نمی­توان مستقیما برای بیان میدان جاذبه استفاده نمود.

به همین دلیل، میدان ثقل زمین معمولا با استفاده از مشاهدات شتاب ثقل اندازه­ گیری شده روی سطح زمین و تابعک­ های استخراج شده از آن نظیر آنومالی جاذبه و نوسان جاذبه تعیین می­شود که آن را به عنوان یک مسئله­ ی معکوس در ژئودزی در نظر می­ گیرند.

کاربرد لیزر در نقشه برداری نوین 

مقدمه:



واژه Laser مخفف عبارت Light Amplified By Simulated Emission Of Radiation است كه خود عبارت نشان دهنده اصول ايجاد ليزر است؛ همچنان كه از معناي واژه Simulate پيدا است منظور از آن برانگيختن و تقويت كردن پرتوهاي خاصي است كه منابع آنها اجسامي نظير ياقوت، نئودميوم و كربن است و واگرايي كمتري از خود نشان داده و در مقايسه با نور مرئي كه از هفت طيف قرمز، نارنجي، زرد، سبز، آبي، نيلي و بنفش تشكيل شده است، تك رنگ و يك طيفي (Coherent) هستند چون پرتوهاي ليزر تكرنگ هستند و واگرايي ندارند براي امتداد دهي در كارهاي عمراني بسيار مناسب بوده و در موارد بسيار دقيق نظير حفاري تونلها، نقشه برداريهاي زير زميني نظير مترو و در رسيدن به نقاط Break through كه از دو طرف حفاري انجام مي شود تا به هم برسند،‌ كاملا كاربرد دارند .

بكارگيري ليزر در ماهواره ها :



يكي از كاربردهاي عمده در مهندسي نقشه برداري استفاده از آن براي فاصله يابي از طريق ماهواره هاست اين سيستمها در تعيين موقعيت ماهواره ها به عنوان فاصله يابهاي ليزري Satellite Laser Ranging – SLR استفاده مي شوند. در SLR از ليزر استفاده مي شود، منتها ليزرهايي كه توان و برد بالا دارند و مي توان از فاصله اي حدود 20000 كيلو متر پالسهايي را از ايستگاه زميني به ماهواره فرستاده و از طريق منشورهاي تعبيه شده در ماهواره پرتوها به ايستگاه زميني برگشت داده شوند. در اوايل ايجاد SLR از ياقوت استفاده مي شد ولي در نسلهاي بعدي از نئودميوم استفاده شده است؛ در SLR


دقت فاصله يابي بلند از ايستگاه زميني به ماهواره در نسل اول حدود 10 متر بوده كه در نسلهاي بعدي (نسل چهارم) به حدود 2 ميلي متر رسيده است.

لطفا به ادامه مطلب بروید .