نقشه برداران دانشکده سازمان نقشه برداری کشور

تاریخچه و پدر علم GIS

برای اولین بار در اواسط دهه ۱۹۶۰ در ایالات متحده کار بر روی اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی آغاز شد. در این سیستم ها عکس های هوایی، اطلاعات کشاورزی، جنگلداری، خاک ، زمین شناسی و نقشه های مربوطه مورد استفاده قرار گرفتند.

در دهه ۱۹۷۰ با پیشرفت علم و امکان دسترسی به فناوری های کامپیوتری و تکنولوژیهای لازم برای کار با داده های مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی یا (GIS)، برای فراهم آوردن قدرت تجزیه و تحلیل حجم های بزرگ داده های جغرافیایی شکل گرفت.

در دهه های اخیر به سبب گسترش تکنولوژی های کامپیوتری،سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان نگهداری به روز داده های زمین مرجع و نیز امکان ترکیب مجموعه داده های مختلف را به طور مؤثر فراهم ساخته اند.

امروزه GIS برای تحقیق و بررسی های علمی، مدیریت منابع و ذخایر و همچنین برنامه ریزی های توسعه ای به کار گرفته می شود.

راجر اف. تاملینسون (Roger f. Tomlinson) به عنوان پدر علم GIS در جهان شناخته می شود. این جغرافیدان انگلیسی الاصل، کار خود را از اوایل دهه ۱۹۶۰ آغاز کرد و چهره جغرافیا را به عنوان یک رشته تغییر داد. وی توانست بالاترین لوح افتخار کشور کانادا را از آن خود کند. دولتها و دانشمندان سراسر دنیا به کمک وی توانستند درک بهتری از محیط و تغییر الگوهای کاربری زمین پیدا کرده، توسعه شهری و استفاده از منابع طبیعی را بهتر مدیریت کنند.

راجر تاملینسون در سال ۱۹۳۳ در انگلستان به دنیا آمد. وی در سال ۱۹۵۳ به کشور کانادا رفت. نخستین فعالیت وی در زمینه GIS راه را برای استفاده گسترده و در حال رشد فن آوری های تهیه نقشه و اطلاعات مکانی در سازمان های دولتی، هموار کرد. وی در مصاحبه ای در خصوص شروع کار خود چنین گفته بود.

قای تاملینسون، طی سالهای کاری خود موفق به دریافت جوایز متعددی در زمینه ی GIS شد؛ که از آن جمله می توان به مدال انجمن جغرافیدانان امریکایی جیمز آر اندرسون (James R. Anderson)، در سال ۱۹۹۵ در خصوص جغرافیای کاربردی، جایزه روبرت تی انجینبروگ (Robert t. Anageenbrug) در سال ۱۹۹۵، جایزه Lifetime Achievement ، ESRI در سال ۱۹۹۷، و مدال National Geographic Bell به همراه جک دنجرموند (Jack Dangermond) در سال ۲۰۱۰ ، اشاره کرد.

کتاب وی ” تفکر درباره ی GIS ” که در مورد برنامه ریزی سیستم های اطلاعات جغرافیایی برای مدیران است، در واقع راهنمایی است برای مدیران ارشد که مسئولیت طیف وسیعی از فعالیتها را در سازمانها به عهده دارند و همچنین مدیران فنی که اجرای واقعی GIS به عهده ی آنان می باشد. ویرایش چهارم این کتاب پرطرفدار، در سال ۲۰۱۱ به طبع رسید.

سید محمود حسابی پدر علم نقشه برداری 

همزمان با تحصیل در رشته معدن, در راه آهن برقی فرانسه مشغول به کار گردیدند و پس از پایان تحصیل در این رشته کار خود را در معادن آهن شمال فرانسه و معادن زغال سنگ ایالت "سار" آغاز کردند. سپس به دلیل وجود روحیه علمی, به تحصیل و تحقیق, در دانشگاه سوربن, در رشته فیزیک پرداختند و در سال 1927 (م) در سن بیست و پنج سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را , با ارائه رساله ای تحت عنوان "حساسیت سلول های فتوالکتریک", با درجه عالی دریافت کردند.
استاد با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب به خوبی آشنایی داشتند وایشان در چند رشته ورزشی موفقیت هایی کسب نمودند که از آن میان می توان به دیپلم نجات غریق در رشته شنا اشاره نمود.

به ادامه مطلب مراجعه فرمایید .

ایرانیان باستان در پایه گزاری علم نقشه برداری

ایرانیان باستان نقش برجسته‌ای در پایه گذاری علم نقشه برداری داشته اند.

اکتشافات دریایی که از زمان گذشته انجام گرفته است موید این مطلب است .

در ایران باستان می‌‌توانستند عرض جغرافیایی را تعیین کنند ولی تعیین طول جغرافیایی با دشواری بسیار همراه بوده است .آنها برای مسافرتهای خود نیاز به نقشه داشتند و نقشه هایی نیز بدون توجه به فواصل رسم می شده است. تعیین موقعیت در روی زمین و فراهم آوردن هر گونه نقشه در جهان باستان نیز نیاز به در دست داشتن ابزارها و بهره وری ا ز قواعدی داشته است .

مصریان روشهایی برای اندازه گیری ارتفاع بین دو نقطه و تعیین فاصله افقی آندو داشته‌اند طناب، ترازو گونیا از ابزارهای نخستین نقشه برداری بوده‌اند و کم کم تراز و خط کش و پرگار به آن افزوده گشت.

دانشمندان ایرانی به کمک استرلاب عرض جغرافیایی و با استفاده از ساعت آبی طول جغرافیایی را در هر نقطه از مرز اندازه گیری می‌‌کردند.

ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی در زمینه‌های گوناگون اندازه گیری نجومی ،و فواصل بین شهرها ، مطالعات بسیار ارزنده‌ای انجام داده است نقشه برداران قدیم برای تعیین امتداد، فاصله و زاویه وسایلی ساخته بودند که نخستین آنها ریسمان بود و همچنین برای تعیین تراز افقی تراز هایی ساخته بودند و این تراز در طول تاریخ فرمهای گوناگونی به خود گرفته است.

کهن‌ترین آن تراز آبی بوده است که نوع تکامل یافته تر آن همان شیلنگ تراز است که بناهای امروزی از آن استفاده می‌‌کنند.

لطفا به ادامه مطلب بروید .